Auditory Processing Disorder – CAPD) to pojęcie stosunkowo nowe, które wciąż nie jest szeroko znane wśród nauczycieli i terapeutów. Rodzice, którzy zgłaszają się z dzieckiem na diagnozę przetwarzania słuchowego, często opisują swoje obawy słowami: „Nie rozumie, co się do niego mówi” lub „Mówię do niego, a on nie reaguje, jakby mnie nie słyszał”.
Pierwszym krokiem rodzica w takich sytuacjach jest zwykle wizyta u laryngologa w celu sprawdzenia słuchu dziecka. Często jednak wyniki badań wykazują brak ubytków słuchu, a dziecko nadal funkcjonuje, jakby nie słyszało. Wyjaśnieniem tego stanu rzeczy może być właśnie zaburzenie przetwarzania słuchowego.
APD nie jest odrębną jednostką chorobową, ale zbiorem objawów wynikających z zaburzeń ośrodkowego układu słuchowego. Występują one pomimo prawidłowej czułości słuchu. Jak zauważa Monika Pustuła, „Mózg osoby z CAPD nie potrafi właściwie rozpoznawać i interpretować dźwięków, w tym dźwięków mowy”. Dlatego przed postawieniem diagnozy APD konieczne jest wykluczenie wad lub ubytków słuchu. U dzieci z APD zarówno słuch odbiorczy, jak i przewodzeniowy są prawidłowe.
Objawy zaburzeń przetwarzania słuchowego mogą obejmować:
- Nadmierną głośność w zachowaniu lub potrzebę zagłuszania innych,
- Nadreaktywność na bodźce lub przeciwnie – nieobecność,
- Problemy z koncentracją i skupieniem uwagi,
- Rozdrażnienie po przebywaniu w hałaśliwym otoczeniu,
- Ból głowy i uczucie zmęczenia po ekspozycji na dźwięki,
- Trudności z głoskowaniem i sylabizowaniem,
- Mylenie podobnie brzmiących słów,
- Problemy z nauką czytania i pisania,
- Trudności w lokalizowaniu źródła dźwięku,
- Mylenie stron (lewa-prawa),
- Nieprawidłowe rozumienie poleceń, pytań czy instrukcji,
- Nadwrażliwość na dźwięki,
- Trudności z nauką języków obcych,
- Problemy z regulacją emocji (płaczliwość, drażliwość, impulsywność),
- Wycofywanie się z kontaktów społecznych.
Jak pomóc dziecku z APD?
Pierwszym krokiem jest wykonanie diagnozy przetwarzania słuchowego. Jeśli diagnoza potwierdzi trudności, wdrażane są działania mające na celu poprawę funkcjonowania słuchowego. Kluczowe elementy wsparcia to:
- Terapia słuchowa – np. metodą Johansena, Neuroflow lub Tomatisa, dostosowana do potrzeb dziecka.
- Wsparcie specjalistyczne – logopedyczne, psychologiczne, pedagogiczne lub terapia SI (integracji sensorycznej).
- Stworzenie przyjaznego środowiska akustycznego – eliminowanie nadmiernych bodźców dźwiękowych.
- Holistyczne podejście terapeutyczne – wspierające umiejętności uczenia się, komunikacji, samoregulacji i rozwijające pozytywny obraz siebie.
Terapia słuchowa jest jednym z filarów wsparcia, ale nie powinna pełnić roli wiodącej. Niezbędne jest połączenie jej z innymi formami terapii, aby zniwelować deficyty, wspierać rozwój dziecka i poprawić jego codzienne funkcjonowanie.
Badanie przetwarzania słuchowego w Gabinecie Słuchawka
W naszym gabinecie oferujemy profesjonalne badanie przetwarzania słuchowego. Jak się do niego przygotować?
- Przygotuj dokumentację – Opinie i badania od specjalistów lub nauczycieli mogą pomóc w lepszym zrozumieniu, jak dziecko funkcjonuje w różnych środowiskach.
- Wypełnij ankietę – Skontaktuj się z nami, a wyślemy ankietę przetwarzania słuchowego do wypełnienia przed spotkaniem lub bezpośrednio na miejscu.
- Przygotuj dziecko – Opowiedz mu, jak będzie wyglądało badanie, np. że będzie zakładało słuchawki, słuchało dźwięków, rozwiązywało zagadki czy zgadywanki. Ważne, aby przedstawić badanie jako ciekawą formę zabawy.
Po zakończeniu badania terapeuta omówi wyniki, przedstawi diagnozę oraz zaproponuje indywidualny plan wsparcia.
Jeśli potrzebujesz dodatkowych informacji lub chcesz umówić dziecko na badanie, skontaktuj się z nami – chętnie odpowiemy na wszystkie pytania! 😊